Woensdag 27 juli 2011 – Naar de psychotherapeut

Pas geleden heb ik besloten toch maar eens een afspraak te maken bij een psychotherapeut. Ik had geen idee of ik daar op mijn plek zou zijn en of het nodig was, maar daar zou ik pas achterkomen als ik er naartoe zou gaan. De reden voor mijn besluit is dat ik het heel moeilijk vind om mijn studievertraging te accepteren en om mijn medestudenten door te zien gaan. Het is iets waar niets aan te doen is, waar ik geen controle over heb en wat buiten mijn schuld om is gebeurd. ‘Gewoon accepteren dat het nu eenmaal zo is’…gaat niet. Nog niet. Maar hoe en wanneer ga ik het dan wel accepteren? Ik ben voorlopig nog niet klaar met mijn studie, dus ik kan maar beter zorgen dat die frustratie ophoudt. Vandaar mijn keuze om naar een psychotherapeut te gaan.

Inmiddels heb ik (na een intakegesprek) twee gesprekken gehad en het lijkt eigenlijk wel goed dat ik gegaan ben. Naast alles wat ik perfect heb verwerkt (als ik de psychotherapeut en mezelf mag geloven), blijkt er ‘ergens’ toch nog een klein restje te zitten waar ik moeite mee heb. Een stukje dat ik niet met mijn verstand kan aanpakken. Want volgens de psychotherapeut is het dat wat ik al die tijd gedaan heb. Ik benader alles rationeel/verstandig (‘het is niet anders’ en ‘het had ook nog erger gekund’, etc.) en houd te weinig rekening met het feit dat er ook nog zoiets is als een stukje gevoel (boosheid, verdriet). Nou dacht ik zelf dat ik aardig goed over mijn gevoel kan praten en schrijven. Dat zei ik ook tegen haar, waarop zij antwoordde dat ik misschien minder moest dóen en meer moest vóelen. Au zeg. Heb ik het dan al die tijd verkeerd gedaan? Maar het gaat nu toch hartstikke goed? Ik ben vrolijk, ik voel me vrolijk en optimistisch en kan weer genieten van alles. Wat doe ik dan toch nog fout? Het is maar zo’n klein stukje wat nog aangepakt moet worden. Maar juist dat is dus het probleem, omdat dat een stukje is wat ik niet rationeel kan en mag benaderen. Ik moet het keihard voelen. Maar heb ik dan nog niet genoeg gevoeld? Niet genoeg emoties geuit? Blijkbaar niet.
Volgens haar was mijn perfectionisme eerst mijn kracht en heeft het me gebracht tot waar ik nu ben, maar werkt het nu juist tegen me.

Gisteren was heftig. Toen ik binnenkwam vroeg ze: “hoe gaat het?” “Goed!” antwoordde ik lachend. “Goed? Ben jij zo iemand die altijd zegt dat het goed gaat?” “eh..ja.”
Maar kom op zeg, ik voel me goed en het gaat ook echt goed. Ik doe niet alsof! Dat ik hier bij een psychotherapeut zit, betekent toch hopelijk niet dat ik zou moeten zeggen dat het slecht met me gaat? Want dat gaat het niet, punt uit.

We hebben het over boosheid en verdriet, omdat zij vroeg of ik vaak huil. “Nee”, zei ik, “ik huil niet zo snel.” En dat is zo. Er moet wel echt iets zijn, wil je mij aan het huilen krijgen.
Wat ze vervolgens allemaal zei, trof me wel hard. Dit is nog maar een klein stukje:
“Maar… jij hebt letterlijk de dood in de ogen gekeken, je hebt op het randje gelegen. Luister eens, dieper dan dat kan een mens niet gaan in het leven! Eén stap verder ís namelijk de dood. En je bent nog zo jong, je hebt al zo veel meegemaakt. Er zijn dingen van je afgenomen die je nooit meer terug zult krijgen: zorgeloosheid, naïviteit, noem maar op. Iedereen om je heen kan doorgaan met zijn leven en voor hen wordt alles weer normaal, maar jij moet dealen met jouw situatie. Je omgeving zegt zeker tegen je dat je geluk hebt gehad? Dat je dankbaar moet zijn? Dat het veel erger had kunnen aflopen? Dat je zo sterk bent en zo veel doorzettingsvermogen hebt? Waarschijnlijk denkt ook iedereen precies te weten wat jij wel of niet moet doen. Maar hoezo geluk?! en hoezo dankbaar?!
Het feit dat jij niet boos bent, en niet huilt…klópt gewoon niet. Ik zit hier een beetje boos voor jou te zijn, maar zeg jij het nu eens.”

Een minuut of wat is het stil. Ik weet niet wat ik moet zeggen en voel alleen maar tranen over mijn wangen rollen. Heeft ze het nog voor elkaar gekregen ook. Ik weet dat ze gelijk heeft. Alles wat ze zegt, klopt. En het klopt ook heus wel dat ik momenten van boosheid en verdriet heb. Dat ik het allemaal ontzettend oneerlijk vind dat mij dit is overkomen, dat ik als tweeëntwintigjarige ’s middags moet rusten omdat ik moe ben, dat iedereen gewoon door kan gaan met zijn leven, dat sommige mensen me nooit hebben durven vragen hoe het allemaal voor me is geweest, dat ik studievertraging opgelopen heb en dat alles totaal anders is gelopen dan ik had gepland. Natuurlijk ben ik daar wel eens boos over, en ik laat er ook heus wel eens een traan om. Maar ik kan het ook weer anders benaderen. Want het is zoals het is, en het had ook erger kunnen aflopen. Ik had ook dood kunnen zijn.

En dat is dus het probleem, want zo mag ik nu even niet meer denken. Van de psychotherapeut moet ik het allemaal vóelen. Ik moet ophouden met netjes zijn, binnen de lijntjes denken en overal ‘strikjes omheen doen’. In plaats daarvan zou ik moeten vloeken en schelden. Het moet er uit, anders blijft het ‘muiten’. Maar moet ik dan mijn dag doorbrengen met huilen op de bank, me diep ongelukkig voelen? Zwelgen in zelfmedelijden? Omdat dat móet? Ik wil niet boos en verdrietig zijn. Ik voel me zoveel gelukkiger als ik blij ben. En in die zin heeft ze waarschijnlijk toch gelijk: dat ik op een bepaalde manier mijn gevoel uit de weg ga. Iets wat ik moeilijk vind om te geloven, omdat ik dacht dat ik dat juist niet deed. Ik hoef geen moeite te doen voor mijn blijheid, mijn optimisme. Het is wie ik ben, ik doe niet alsof… Dat zou toch geen mens volhouden? Voor boosheid zal ik daarentegen veel meer moeite moeten doen!
Ik heb de spreekkamer met een rotgevoel verlaten, terwijl ik er blij naartoe ging. In de auto zat ik nog steeds te janken en thuis wéér. Waar heeft ze dat verdriet vandaan getoverd?

Op dit moment voelt het alsof ik niet meer vrolijk mag zijn. Alsof ik het allemaal niet meer positief mag benaderen. En dat past niet bij me. Het maakt me eigenlijk gewoon boos dat ik boos moet zijn. Misschien ben ik wel gewoon niet zo boos. Ik voel geen behoefte om weet ik hoe lang te gaan zitten janken. Misschien ben ik erg opstandig momenteel, maar ik snap niet waarom (en hoe) ik mijn positiviteit moet omzetten in boosheid en verdriet. Waarom moet het allemaal zo ingewikkeld zijn?! Ik dacht dat ik mijn leven net weer een beetje op de rails had.
Voelen, écht voelen…dat doet blijkbaar toch gewoon te veel pijn. En hoewel het volgens de psychotherapeut nog maar om een heel klein irrationeel stukje verwerking gaat, moet dat er toch eerst uit, om verder te kunnen. Zij zal het wel weten.

Wie dacht dat het leven na kanker makkelijker is dan het leven met kanker, heeft het volstrekt mis! Kanker verandert je hele leven, maakt veel kapot en de schade ontdek je naderhand pas. En er is nergens een handleiding voor het opruimen van die puinzooi.